Yıllık İzne ilişkin temel düzenlemeler 4857 sayılı İş Kanunun 53. İle 60. Maddesi arasında yer almaktadır. Kanunda yer alan düzenlemelere ek olarak Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği ile çeşitli usul ve esaslara yer verilmiştir.
Kanunun 53. maddesinde yıllık ücretli izin gün sayıları ise şu şekilde belirlenmiştir:
- İşyerindeki kıdemi 1-6 yıl (5. yıl dahil 6. yıl hariç) arasında olan çalışanlara, 14 günden,
- İşyerindeki kıdemi 6-15 yıl (6. yıl dahil 15. yıl hariç) arasında olanlara, 20 günden ve
- İşyerindeki kıdemi 15 yıl (15. yıl dahil) ve daha fazla olanlara ise 26 günden az yıllık ücretli izin verilemez.
18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Yeraltı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri 4’er gün arttırılarak uygulanır.
Bununla beraber ilgili yönetmeliğin Yıllık Ücretli İznin Uygulanması başlıklı 6. Maddesinde kanunun 53 üncü maddesinde öngörülen izin sürelerinin, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere (Değişik ibare:RG-18/8/2017- 30158) bölümler halinde kullanılabileceği düzenlenmiştir.
Ancak uygulamada işverenlerin keyfi talepler ile yıllık izin kullanan işçileri işe çağırdığı görülebilmektedir. Mezkur mevzuattan anlaşılacağı üzere yıllık ücretli izin hakkının işçinin bedenen ve ruhen dinlenmesi için gerekli olan zamanın tanınması için verildiği ve kanunda belirlenen sınırlar içerisinde kullandırılması gerektiği açıktır. Nitekim Yargıtay kararlarında da söz konusu durum bu şekilde değerlendirilmektedir.
Örnek;
“Davalı işverenin, 17.08.2009 tarihine kadar yıllık izne ayrılmış davacı işçiyi, iznini keserek göreve çağırma hakkı bulunmamaktadır. İşçi tarafından da bu çağrıya uyma zorunluluğu yoktur. Hal böyleyken, davacının yıllık izinde bulunduğu bir sürede düzenlenen devamsızlık tutanaklarına da hukuken geçerlilik tanınamaz. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre, davacının 17.08.2009 tarihinde göreve başlamak üzere işyerinde hazır bulunduğu da nazara alındığında, iş sözleşmesinin feshinin haklı sebebe dayanmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.”
Bu açıdan Yıllık Ücretli İzin kullanan işçilerin izin dönemlerinde izninin yarıda kesilmesinin uygun olmadığı ve işe çağrılan işçinin çağrıya uymasının zorunlu olmadığı anlaşılmaktadır.
İlgili Kanun / Madde : 4857 / 53., 54., 55., 56., 57., 58., 59., 60.
Örnek Karar : Y22. HD. E. 2014/5765 K. 2014/6507 T: 18.03.2014
Anıl Çevik
