Bir şirketin sürdürülebilirlik raporlaması yapma zorunluluğunun bulunması için öncelikle mutlaka Kurul Kararının 3’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasında Sayılan ve Hadlere Tabi Olan İşletmeler Listesinde sayılı şirket türlerinden birisi olması gerekmektedir. (İlgili liste için tıklayınız.) Bu liste, kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar baz alınarak oluşturulmuş bir listedir.
Listede yer alan şirket türlerinden biri olmayan bir şirketin sürdürülebilirlik raporlaması yapması zorunlu değildir.
Liste kapsamına giren bir şirketin yine bakması gereken bir kriter bulunmaktadır; eğer şirket aşağıdaki ölçütlerden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki raporlama döneminde aşıyorsa zorunlu uygulama kapsamına dâhildir:
- Aktif toplamı 500 Milyon Türk Lirası
- Yıllık net satış hasılatı 1 Milyar Türk Lirası
- Çalışan sayısı 250 kişi
Listede yer alan ancak ölçütleri sağlamayan bir şirket, sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorunda değildir.
Bankalar içinse farklı bir durum söz konusudur: 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi bankalar, herhangi bir eşik değere tabi olmaksızın zorunlu raporlama kapsamındadırlar. Ancak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesinde yer alanlar bankalar bu uygulamadan muaf tutulmuştur.
Öte yandan, zorunlu olmamakla birlikte, kapsam dışında yer alan işletmeler de gönüllülük esasına göre Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına uygun raporlama yapabilirler.
Zorunlu sürdürülebilirlik raporlaması kapsamında olunup olunmadığının belirlenmesine ilişkin Karar ağacına ulaşmak için tıklayınız.
Hangi yıldan itibaren sürdürülebilirlik raporlaması yapmak zorundayım?
Zorunlu sürdürülebilirlik raporlaması yapmak durumunda olan şirketlerin, 1/1/2024 tarihinde başlayan hesap dönemi için sürdürülebilirlik raporlaması yapması zorunludur. Diğer bir deyişle, 2024 yılında sürdürülebilirliğe ilişkin yapacakları tüm faaliyetleri 2025 yılı içerisinde raporlayacaklardır.
Kurul kararında belirtilen ölçütleri sağlayıp sağlamadığımı nasıl hesaplayabilirim?
2024 yılı itibarıyla zorunlu raporlama kapsamında olunup olunmadığını belirlemek için 2022 ve 2023 yıllarının verilerine bakılması gerekmektedir.
Kurul Kararının 3’üncü Maddesinin Birinci Fıkrasında Sayılan ve Hadlere Tabi Olan İşletmeler Listesi kapsamına giren şirketler Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hazırlamış oldukları raporlarda yer alan bilgileri esas alarak değerlendirme yapacaktır.
Bağlı ortaklıkları ve iştirakleri olan işletmeler; aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından ana ortaklık ve bağlı ortaklığa ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin toplamı (varsa grup içi işlemler elimine edilir), çalışan sayısı bakımından ise ana ortaklık ve bağlı ortaklığın son iki yıla ait ortalama çalışan sayıları toplamı alınarak hesap yapacaklardır. İştirakler açısından söz konusu büyüklükler iştirak hissesi oranında dikkate alınır.
Sürdürülebilirlik raporunun şekli nasıl olacaktır?
Raporlamada şekil açısından öngörülen herhangi bir format olmamakla birlikte Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarında belirtildiği üzere raporlar
1) Yönetişim,
2) Strateji,
3) Risk yönetimi,
4) Metrikler ve hedefler
başlıklı 4 bölümden oluşacaktır. Hazırlanacak raporlar; faaliyet raporu, sürdürülebilirlik raporu, strateji raporu, entegre rapor vb. adlar altında yayımlanan raporların içerisinde ya da ayrı bir şekilde sunulabilir.
Sürdürülebilirlik raporunun güvence denetimi yapılacak mı?
2024 yılına ait sürdürülebilirliğe ilişkin faaliyet sonuçlarının 2025 yılında raporlanmaya başlaması ile birlikte söz konusu raporlar zorunlu sürdürülebilirlik güvence denetimine tabi tutulacaktır.
Sürdürülebilirlik denetçisi kimdir?
Sürdürülebilirlik denetçileri, finansal raporlar ile birbirinin tamamlayıcısı olan sürdürülebilirlik raporlarının güvence denetim standartlarına göre denetimlerini yürütecek, bağımsız denetçilik yetkisini haiz, Kurumumuzca yetkilendirilecek kişilerdir.
Sürdürülebilirlik denetçiliği sınavının konuları nelerdir?
- Sürdürülebilirliğe Giriş: Tanım, Tarihsel Perspektif ve Sürdürülebilirliğin Sacayakları
- Sürdürülebilirliğe İlişkin Düzenlemeler ve Türkiye’deki Sektörlere Etkileri:
- BM – Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
- Paris İklim Anlaşması
- AB Yeşil Mutabakatı
- 55’e Uyum (Fit for 55)
- Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (CSDDD)
- Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD)
- Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM)
- Emisyon Ticaret Sistemi
- ABD Sermaye Piyasası Kurulu (SEC) İklim Açıklama Kuralları
- Diğer
- Sürdürülebilirlikle İlgili Temel Kavramlar:
- İklim Değişikliği
- Emisyon Kontrolü ve Yönetimi
- Döngüsel Ekonomi
- Biyoçeşitlilik
- Kaynak Verimliliği
- Ekosistem Güvenliği
- Sorumlu Tüketim
- Kurumsal Strateji ve Sürdürülebilirlik
- Önceliklendirme Analizi
- Önemlilik / Çifte Önemlilik
- ESG (ÇSY)
- Performans Raporlaması
- Diğer
• Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlamasına Yönelik Çerçeve ve Standartlar:
- SPK Sürdürülebilirlik İlkeleri
- Küresel Raporlama Girişimi (GRI)
- Karbon Açıklama Projesi (CDP)
- Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (IIRC)
- İklimle İlgili Finansal Açıklamalar Görev Gücü (TCFD)
- Sürdürülebilirlik Muhasebesi Standartları Kurulu (SASB)
- Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS)
- Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Sürdürülebilirlik Açıklamaları
- Diğer
• Türkiye Yeşil Mutabakat Eylem Planı:
- Emisyon Ticaret Sistemi
- Sınırda Karbon Düzenlemesi
- Yeşil ve Döngüsel Bir Ekonomi
- Yeşil Finansman
- Diğer
• Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları:
- TSRS 1
- TSRS 2
- Sektöre Özgü Standartlar
- Eşlik Eden Rehberlikler
- Eğitim materyalleri
- Diğer
• Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü ve Raporlanması:
- Metrik Seçimi (iklimle ilgili olan ve olmayan metrikler)
- Çevresel Metrikler
- Sosyal Metrikler
- Yönetişimsel/Finansal Metrikler
- Diğer
• Emisyon Kontrolü ve Yönetimi:
- Temel Sera Gazları ve Karbon
- Başlıca Sera Gazı Kaynakları
- Sera Gazlarını Azaltıcı Yaklaşımlar, Çözümler, Projeler (Örnekler)
- Karbon Ayak İzi Hesaplama Metodolojileri: GHG Protokolü ve ISO14064
- Karbon-Nötr ve Net-Sıfır Kavramları, Bilim Temelli Hedefler
- Karbon Fiyatlama Mekanizmaları: Karbon Vergisi ve Emisyon Ticaret Sistemi
- Diğer
- Çevre, Sosyal ve Yönetişim Açısından Sürdürülebilirlik (ESG):
- Kurumsal Sosyal Sorumluluk
- Sosyal Etki (Ölçülebilen ve Ölçülemeyen)
- Etik Standartlar
- Özen Sorumluluğu (Duty of Care)
- Yeni Trendler (Düzenleme güncellemeleri, Dijitalleşme, ESG derecelendirmeleri, vb.)
- Diğer
• Sürdürülebilir Finansman:
- Yeşil Finansman Taksonomisi
- Sürdürülebilir Finansman Türleri
- Yeşil/Sürdürülebilir Borçlanma Araçları, Kira Sertifikaları
- Diğer
• GDS 3000 Tarihi Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Güvence Denetimleri
• GDS 3410 Sera Gazı Beyanlarına İlişkin Güvence Denetimleri
Kaynak, KGK
