Milyonları ilgilendiren EYT düzenlemesi ve yeni asgari ücret çalışmalarında sona yaklaşılıyor. Düzenlemeler işverenleri de yakından ilgilendiriyor. Çünkü EYT’lilere verilecek kıdem tazminatı yeni asgari ücret üzerinden ödenecek. Biz de net asgari ücretin yüzde 45 arttırıldığı varsayımı üzerinden, yeni yılda çalışanlara ödenebilecek kıdem tazminatlarına ilişkin örnek tablo hazırladık.
SON birkaç aydır ülke gündeminin değişmez iki sorusu: “2023’te asgari ücret kaç lira olacak?” ve “EYT yasası ne zaman çıkıyor?” Her iki soruda milyonlarca çalışanı ilgilendirdiği gibi aynı zamanda bu çalışanların işverenlerini de ilgilendiriyor. Asgari ücretli çalışanına yeni yılda ne kadar maaş ödeyeceğini merak eden işverenler aynı zamanda, EYT’li çalışanlarına (emekli olduklarında) ne kadar kıdem tazminatı ödeyeceğini de merak ediyor. Nasıl, asgari ücret yeni yıldan itibaren artırılmış yeni değerlerden geçerli olacaksa, EYT’lilere ödenecek kıdem tazminatı da yeni yılda yeni ücret değerleri üzerinden ödenecek.
Asgari ücret tahminleri telaffuz da edilmeye başlandığından; net asgari ücretin 5 bin 500 liradan, 8 bin liraya, net 2 bin 500 lira (Yüzde 45) arttırıldığı varsayımı üzerinden yeni yılda çalışanlara ödenebilecek kıdem tazminatı tutarlarına ilişkin örnek tablo hazırladık. Asgari ücretten daha yüksek ücretlilerin de kıdem yıllarına göre ne kadar kıdem tazminatı hak edebilecekleri aynı tabloda yer almakta. Kıdem tazminatı tavanını aşan ücretliler ise en fazla tavan tutarı kadar (her çalışma yılı için) tazminat alabileceklerinden kıdem tazminatı tavanı için de bir tahminde (22 bin 500 lira) bulunduk.
NASIL HESAPLANIYOR
Son işyerindeki her bir çalışma (kıdem) yılı ile son aylık (30 günlük) ücreti çarpılarak, kıdem tazminatı hesaplanıyor. Hali hazırda 10 yıllık kıdeme sahip asgari ücretli bir çalışan (Net 5.500- Brüt 6.471 TL x 10 yıl=) 64 bin 710 lira kıdem tazminatı alabiliyor iken, yeni yılda asgari ücretin net 8 bin lira (Brüt 9 bin 412 TL) olduğu durumda ise 94 bin 120 lira kıdem tazminatı alabilecek. Kıdem tazminatı üzerinden yalnızca damga vergisi (Binde 7,59) kesildiğinden 10 yıllık kıdemi olan (asgari ücretli) çalışan net 93.406 lira kıdem tazminatı hak etmiş olacak.
KREDİ İMKÂNI
Yapılan araştırmalara göre 1.5 milyondan fazla çalışanın EYT yasasının çıkmasıyla birlikte emekli olabileceği öngörülüyor. Çalışan sayısı yüksek olan işletmeler belli ki önceki yıllara göre oldukça yüklü bir kıdem tazminat yüküyle karşı karşıya kalacaklar 2023’te. Dolayısıyla her yıl emekli olacak çalışan sayısını tahmin edip bütçesinden pay ayıran işletmeler önceki yıllara göre öngöremedikleri bir tazminat yüküyle karşı karşıya kalabilirler. Bu öngörülemeyen mali yük için; Kredi Garanti Fonu’ndan kredi imkânı tanınabileceği yönünde açıklamalar da yapıldı. Sağlanacak kredide; ödemesiz dönem imkanının yanı sıra, en az yüzde 75 kefalet oranı olması da bekleniyor.
NOT: Vergi dünyasının duayenlerinden YMM Mehmet Maç’ın vefat ettiği haberini aldım. Ailesinin ve tüm sevenlerinin başı sağ olsun. Mekânı cennet olsun.
Ahmet Karabıyık
