4857 sayılı İş Kanunu’na göre, işe başladığı günden itibaren bir yıl süre ile çalışmış olan işçiye, kıdemine göre değişen süreler olan 14 gün, 20 gün ve 26 gün olmak üzere yıllık ücretli izin verileceği kabul edilmiştir. Yıllık izin dışında, işçinin belirli koşulları taşıması durumunda alabileceği ücretli izinler de bulunmaktadır.
Bunlardan ilki kadın işçinin analık halinde alabileceği izindir. Kadın işçi, doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplamda 16 hafta süre izinli sayılacaklardır. Çoğul gebelik bulunması durumunda, doğumdan önce çalıştırılamayacakları süreye, iki hafta daha eklenecektir. Sağlık durumunun elvermesi ve bu yönde sağlık raporu alınması durumunda kadın işçi dilerse, doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışmayı sürdürebilir. Bu durumda çalıştığı süreler doğum sonrasındaki sürelere eklenecektir. Bu sürenin doldurulmasından sonra, kadın işçi dilerse altı aya kadar ücretsiz olmak koşulu ile izin alabilecektir. Doğumda annenin ölümü halinde analık izninin kullandırılması hususu, yönetmelikle düzenlenmiştir. Buna göre, doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü halinde, doğum sonrası kullanılmayan süreler babaya kullandırılacaktır.
Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye, çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık izni kullandırılacaktır. İşçinin analık izni dışında bazı özel durumların gerçekleşmesi durumunda kullanabileceği mazeret izinleri ise şöyledir;
- İşçi evlendiğinde, kendisine üç gün süre ile ücretli izin verilecektir.
- Çocuğu evlat edinen işçiye üç gün süre ile ücretli izin verilecektir.
- Annesi, babası eşi veya kardeşi vefat eden işçiye üç gün süre ile izin verilecektir.
- Eşi doğum yapan erkek işçiye beş gün süre ile ücretli izin verilecektir.
- İşçinin en az yüzde 70 oranında engelli veya sürekli devam eden hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin verilecektir. Mazeret izinleri dışında, ulusal bayram ve genel tatil günleri kabul edilen zamanlar ile hafta tatilinde işçi yine ücretli izine hak kazanacaktır. Hastalık durumunda işçinin ücretli olarak izinli sayılıp sayılmayacağı sıkça sorulmaktadır. Bu durumda işçinin sağlık raporunu işverene sunması durumunda izinli kabul edilebilecektir. Ancak bu durumda işçi, koşullarını sağlaması durumunda, raporunun üçüncü gününden başlamak şartıyla, geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanacaktır. AV. ARB. ÖZDEN YAĞMUROĞLU
