Son olarak 3592 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 4857 sayılı İş Kanun’a eklenen geçici 10. madde hükmü uyarınca uygulanmakta olan “iş veya hizmet sözleşmesinin fesih yasağı” ve “işverene tanınan ücretsiz izne çıkarma yetkisi “17/05/2021 tarihine kadar uzatılmıştı.
Bu kez, 30 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 3930 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’yla anılan süreler 17/05/2021 tarihinden itibaren 30/06/2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
4447 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 24. madde hükmü uyarınca; 4857 sayılı Kanun’un geçici 10’uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, 2021 yılı Nisan ayı ve sonrası için, İşsizlik Fonu’ndan günlük 50 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilmeye devam edilecektir.
Sigorta prim desteği
Öte yandan, 15/04/2021 tarihli 7316 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun düzenlemeleri uyarınca;
- NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına göre 56 kodunda faaliyet gösteren yeme-içme işyerleri ile 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodlarında faaliyet gösteren işyerlerinde 2021 yılı Mart ayında hizmet akdi mevcut olan işçilere 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarında 4857 sayılı Kanun’un geçici 10 uncu maddesi kapsamında ücretsiz izin verilmesi halinde bu işçilere günlük 50 TL, aylık 1.500 TL nakdi ücret desteği verilecektir.
- 56 kodunda faaliyet gösteren yeme-içme işyerleri ile 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodlarında faaliyet gösteren işyerlerinde 2021 yılı Mart ayında SGK’ ya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile bildirilen sigortalılar için, 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarında prime esas kazanç alt sınır üzerinden (3.577,50 TL) hesaplanacak sigorta primlerinin işçi ve işveren hisselerinin tamamı işsizlik fonundan karşılanacaktır. Bu destekten yararlanan işverenler, bu destekten yararlanılan ayda aynı sigortalı için 5510 sayılı Kanun ve diğer kanunlarda yer alan prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır.
Sigorta prim desteğinden yararlanmanın usul ve esasları
Anılan prim desteğinden yararlanılmasına ilişkin usul ve esaslar Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı-Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve internet sitesinde yayımlanan 30.04.2021 tarih ve 2021/14 sayılı Genelge’de açıklanmıştır.
Anılan prim desteğinden ihale konusu iş üstlenen işyerleri hariç olmak üzere, yukarıda belirtilen NACE kodlarında faaliyet gösteren özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
4447 sayılı Kanun’un geçici 30'uncu maddesinde yer alan bu prim desteğinden yararlanılabilmesi için 2021/Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin 07316 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan 1, 4, 5, 6, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 nolu belge türlerine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içerisinde verilmiş olması ve aynı aya ilişkin düzenlenmiş muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden dolayı tahakkuk etmiş olup, destek sonrası işveren tarafından ödenmesi gereken sigorta primi ile işsizlik sigortası priminin tamamının yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir.
Keza, bu destekten yararlanabilmek için yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının da bulunmaması gerekmektedir.
Anılan destekten 1/4/2021 ila 31/5/2021 tarihleri arasında ilk defa tescil edilen işyerleri ile daha önce tescil edildiği halde 4447 sayılı Kanun kapsamında sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle 2021/Mart ayında SGK’ ya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermeyen işyerlerince yararlanılamayacaktır.
İşverenlerce kapsama giren sigortalılara ilişkin yapılacak başvurular, www.sgk.gov.tr adresinden giriş yapılmak suretiyle erişilen “e-SGK / İşveren / İşveren Sistemi (https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi) / Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama” ekranında yer alan "07316- 4447 Sayılı Kanun Geçici 30. madde - Faaliyetine Ara Verilen Sektörlere Yönelik Teşvik" menüsü vasıtasıyla yapılacaktır.
Söz konusu ekranlar vasıtasıyla yapılacak olan tanımlama işlemleri sırasında, Sigortalının;
• 2021/Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde 4447 sayılı Kanun kapsamında bildirilen sigortalı olup olmadığı,
• İşyerinin NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflaması’na göre 56, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodunda faaliyet gösterip göstermediği,
Sistem tarafından kontrol edilmek suretiyle kapsama giren sigortalıların sisteme tanımlanması sağlanacaktır.
2021 yılı Mart ayında SGK’ ya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile bildirilen sigortalılar için, 2021 yılı Nisan ve Mayıs aylarında prime esas kazanç alt sınır üzerinden (3.577,50 TL) hesaplanacak sigorta primlerinin işçi ve işveren hisselerinin tamamı işsizlik fonundan karşılanacaktır. Ancak, bu tutarı aşan kısımlara isabet eden sigorta primleri ise yasal süresi içinde kuruma ödenecektir. Örneğin; X Börekçisinde 2021/Mart ayında bildirilmiş olan sigortalının 2021/Nisan ayında ücretinin 3.800 TL olarak bildirilmesi halinde, destek öncesi hesaplanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primi sigortalı ve işveren payı tutarı (3.800 X %37,5=) 1.425 TL iken destek tutarı ( 3.577,50 X %37,5=) 1.341,56 TL olacak ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacaktır. Aşan kısım olan ( 1.425 TL- 1.341,56 TL = ) 83,44 TL ise yasal süresi içinde Kuruma ödenecektir.
Prim desteğinden yararlanılan ve İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanan tutar gelir ve kurumlar vergisi açısından gider veya maliyet olarak dikkate alınamayacaktır.
Yersiz yararlanılan prim desteği tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil edilecektir. Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
