TÜRMOB’un TCMB tarafından tüzel kişilerden talep edilen özet döviz pozisyon raporlaması konusundaki girişimleri devam ederken, halihazırdaki düzenlemeye göre Mart/2023 dönemi raporlamasında son haftaya girildi. (Şu an itibarıyla son raporlama tarihi, 14.04.2023)
Gündem; kurumlar vergisi beyannamesi ve ek mali tabloların hazırlanması, matrah/vergi artırımı ve yapılandırma konularına odaklanmışken özet döviz pozisyon raporlamasının da atlanmaması gerektiği düşünülerek aşağıda kısaca bazı notlar paylaşmak isterim.
Buna göre, formda raporlanması istenen ilgili aktif ve pasif kalemlerden sadece yabancı para cinsinden hesap bakiyesi olanların 31.03.2023 tarihi itibarıyla TCMB tarafından yayımlanan döviz alış kurları kullanılarak TL cinsinden değerlenmiş tutarı raporlanacak. Dolayısıyla formda raporlanması istenen verilerden kayıtlarda TL olan unsurları raporlamaya gerek bulunmuyor.
Raporlamada dikkat edilecek hususlar şunlardır;
1. Raporlamada hesapların değerlemesinde Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer düzenlemeler dikkate alınmalıdır. Vergi Usul Kanunu uyarınca raporlama yapmayan veya konsolide raporlama yapacak tüzel kişiler, durumlarını This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. adresine bildirmelidir.
2. Gerek aktif hesapların gerekse pasif hesapların raporlanmasındaki vade ayrımının yabancı para kalemlerin TL karşılığı tutarının 31.03.2023 tarihi ile tahsilatın ya da ödemenin yapılacağı tarih arasındaki gün sayısı dikkate alınarak yapılması gerekiyor.
3. Raporlama yaparken vade ayrımı 0-3 ay ve tüm vade şeklinde yapılmalı. Dolayısıyla 2023/Mart dönemi raporlamasında 0-3 ay verileri için hesapların 31.03.2023-30.06.2023 arasındaki değerleri dikkate alınmalıdır.
4. Alacak ve borç hesapları için reeskont hesaplanması yapılmayacaktır. Stoklar, alacak ve borçlar kalemleri en son kesinleşmiş veri ile diğer parasal kalemler en güncel haliyle bilançoya yansıtılacaktır.
5. Aktifteki; alınan çekler, bankalar, verilen çekler ve ödeme emirleri, diğer hazır değerler, menkul kıymetler, ticari alacaklar, ortaklardan, iştiraklerden ve bağlı ortaklıklardan alacaklar ve diğer alacaklar kalemlerinin 90 güne kadar tahsil edilebilir nitelikteki tutarları 0-3 ay sütununa, toplam bakiye tutarlarıysa tüm vadeler sütununa yazılmalıdır. Kasadaki yabancı paranın TL karşılığıysa sadece 0-3 ay sütununa yazılmalıdır. Stokların tutarı 0-3 ay sütununa yazılmalıyken, gelir tahakkuklarında içinde bulunulan döneme ait olan kısımları vade ayrımı dikkate alınarak yazılmalıdır. (raporlanmalıdır)
6.Pasifteki; krediler, finansal kiralama borçları, çıkarılmış menkul kıymetler, diğer mali borçlar, ticari borçlar, ortaklara, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara borçlar ve diğer borçların 90 güne kadar ödenebilir nitelikteki tutarları 0-3 ay sütununa, toplam bakiye tutarlarıysa tüm vadeler sütununa yazılmalıdır. Avanslar ve gider tahakkukları sadece vade ayrımı dikkate alınarak yazılmalıdır. (raporlanmalıdır)
7. Raporlama yapılırken, bankalarda yurt içi/yurt dışı mevduat, ticari alacaklarda ve ticari borçlarda ise yurt içi/yurt dışı ticari alacaklar/borçlar ayrımına dikkat edilmelidir.
8. Pasif kaynaklı tüm bilanço verileri pozitif değer olarak girilecektir. Aktif Toplamı, Pasif Toplamı ve Net Bilanço İçi Yabancı Para Pozisyonu veri girişi sonrası otomatik olarak hesaplanacaktır; bu alana manuel giriş yapılmayacaktır.
9. Bildirim, MERSİS’te kayıtlı olan kayıtlı firma yetkilileri ve/veya MERSİS’te kayıtlı firma yetkilileri tarafından sistemde tanımlanan diğer kullanıcılar tarafından yapılabilir. Dolayısıyla raporlamayı yapacak ilgili kişinin MERSİS’te yetkilendirilmesi gerekmektedir. M. Baturhan Gençaslan
