Bilindiği üzere, mükelleflerce Mayıs ayında yerine getirilmesi gereken bir takım yükümlülükler mevcuttur. Bu sirkülerimizde yabancı sermayeli şirket, şube ve irtibat bürolarının bildirimleri ve vergi levhası alma zorunluluğuna ilişkin özet açıklamalar ile Mayıs ayı vergi takvimine yer verilmektedir.

A) Yabancı Sermayeli Şirket ve İrtibat Bürolarının Bildirim Mükellefiyetleri

Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu (Resmi Gazete: 17/06/2003; 25141) ile bu Kanun kapsamında çıkarılan ve 1 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile değiştirilen "Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği" (R.G: 20/08/2003; 25205) gereğince yabancı sermayeli şirket, şube ve irtibat bürolarının bildirimleri özetle aşağıdaki şekilde olacaktır.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin;

1) Şirket ve Şubelerden İstenecek Bilgiler başlıklı 5 inci maddesi uyarınca kanun kapsamındaki şirket ve şubeler:

• Yetkilendirmiş oldukları nitelikli elektronik sertifika sahibi kullanıcı vasıtasıyla, yetkilendirmeyi müteakip en geç 1 ay içinde, Bakanlık internet sayfasında erişim sağlanan E-TUYS'agiriş yaparak "Yatırımcı", "Ortak Listesi" ve varsa "Bağlı İştirakleri" alanlarındaki bilgileri elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.
  
• Faaliyetlerine ilişkin E-TUYS'tayer alan EK-1 Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Faaliyet Bilgi Formundaki alanları yıllıkbazdave her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.
  
• Sermaye artışı veya azalışı gerçekleşmesi durumunda en geç 1 ay içinde, E-TUYS'tayer alan "Ortaklar Listesi" alanını kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.
  
• Sermaye artışı veya hisse devrine istinaden yapılan ödemeler var ise E-TUYS'tayer alan EK-2 Doğrudan Yabancı Yatırımlar İçin Sermaye Bilgi Formundaki alanları ödemeyi takip eden 1 ay içinde kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.
  
• Mevcut yerli veya yabancı ortakların kendi aralarındaki veya şirket dışındaki herhangi bir yerli veya yabancı yatırımcıya yaptıkları hisse devirleri sonrasında, E-TUYS'tayer alan "Ortaklar Listesi" alanını, hisse devrinin gerçekleşmesini müteakip en geç 1 ay içinde, kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.

2. İrtibat Bürolarının İşleyişi Hakkında Hükümlerbaşlıklı 8 nci maddesi hükmüne göre:

İrtibat bürolarının faaliyet sürecinde aşağıdaki esaslar geçerlidir;

• İrtibat bürolarına ilk başvurularda, azami 3 yıl süre ile beyan edilen faaliyet kapsamında izin verilir. Faaliyet sürelerini uzatmak isteyen bürolar, faaliyet süresinin sona ermesinden önce Genel Müdürlüğe müracaat ederler.
  
• Genel Müdürlük süre uzatma taleplerini, büronun geçmiş yıl faaliyetleri, yabancı şirketin Türkiye'de geleceğe yönelik iş planı ve hedefleri, mevcut ve öngörülen harcama tutarı ile istihdam edilen personel sayısı çerçevesinde değerlendirerek yürütülecek faaliyetin niteliğine uygun şekilde aşağıda belirtilen sürelerle sonuçlandırabilir. Pazar araştırması veya yabancı şirketin ürünlerinin ya da hizmetlerinin tanıtımını yapmak üzere izin alan büroların faaliyet süreleri uzatılmaz.

3. Kanun kapsamında olmayan yerli sermayeli şirketlerin bildirim yükümlülüklerinin doğmasıdurumunda verilmesi gereken formlar:

Kanun kapsamında bulunmayan tamamen yerli sermayeli şirketler;

• Şirkete yabancı bir yatırımcının iştirak etmesi veya
  
• Şirketin yaptığı sermaye artışına şirket dışındaki bir yabancı yatırımcının iştirak etmesi suretiyle

hisse devrinin gerçekleşmesi ve şirketin Kanun kapsamına girmesi halinde, E-TUYS'tayer alan "Yatırımcı", "Ortak Listesi" ve varsa "Bağlı İştirakleri" alanlarındaki bilgileri, hisse devrinin gerçekleşmesini müteakip en geç 1 ay içinde, kullanıcı vasıtasıyla elektronik ortamda doldurarak kaydedilmesini sağlarlar.

B) Vergi Levhası Alma Zorunluluğu

Bilindiği üzere, 6111 sayılı Kanunun 82 nci maddesiyle, VUK'un 5 inci maddesinde yer alan "levhayı merkezlerine, şubelerine, satış mağazalarına iş sahipleri ile mükellefler tarafından kolayca okunup görünecek şekilde asmak zorundadırlar." ibaresi "levhayı almak zorundadırlar." şeklinde değiştirilmiş ve bu değişiklikle vergi levhasının asılma zorunluluğu kaldırılmıştır.

Gelir/kurumlar vergisi mükellefleri tarafından gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin verilmesinden sonra vergi levhası, Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından söz konusu beyannamelerde yer alan bilgilere göre oluşturularak, mükellefin internet vergi dairesi hesabına aktarılmaktadır.

Vergi levhaları sistem tarafından internet vergi dairesi hesaplarına aktarıldıktan sonra mükellefler, her yıl Mayıs ayının son gününe kadar vergi levhasını almak zorundadırlar.

Buna göre, 2023 yılına ait kurumlar vergisi mükelleflerinin (Sermaye Şirketlerinin) vergi levhasını Dijital Vergi Dairesinden (İnternet Vergi Dairesi) almaları gerekmektedir.

Diğer taraftan, 408 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca, vergi levhası almak mecburiyetinde olan mükellefler bu levhaları iş yerlerinin;

   a) Merkezlerinde,

   b) Şubelerinde,

   c) Satış mağazalarında,

  ç) Çiftçilerin doğrudan doğruya zirai faaliyetleri ile ilgili alım satım işlerinin tedviri için açtıkları yazıhanelerinde,

  d) Taşıt işletmeleri ayrıca taşıtlarında (taşıt işletmesi ifadesi, ücret karşılığında yolcu veya eşya taşımacılığını ifade ettiğinden, diğer iş kollarında faaliyet gösteren mükelleflerin taşıtlarında vergi levhası bulundurma mecburiyetleri bulunmamaktadır.)

yetkililerce istenildiğinde ibraz etmek üzere bulunduracaklardır. İş yerinde birden fazla kat veya reyon olması halinde her kat veya reyon için ayrı birer levha alma ve bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır.

C) Vergi ödeme zamanları

Mays ayında gerçekleştirilmesi gereken bazı yükümlülüklere hatırlatma amacıyla aşağıda yer verilmiştir. https://www.verginet.net/

Yanlış e-haciz işlemi, mükelleflerin batmasına neden olabilir

Yerel seçimlerin ardından ilk üç ayda bütçe açığı 513 milyar TL’ye çıktı. Tahsil edilemeyen vergi gelirlerinin toplamı 1 trilyon TL’yi aşınca, borcunu ödemeyen mükellefler için de yoğun bir e-haciz bombardımanı başladı. Ancak banka hesaplarına uygulanan e-haciz işlemleri ciddi mağduriyetleri beraberinde getirebilir

Ülkemizde, son 7 yılda 6 kez yapılandırma ve af içeren düzenleme yapıldı. Bu düzenlemeler çerçevesinde 31.03.2024 tarihi itibarıyla yapılan toplam tahsilat 379.242.127.801 TL’dir.

En son çıkartılan 7440 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılabilecek olan borç toplamı 31.12.2022 tarihi itibarıyla 552 milyar TL idi. Yapılandırma düzenlemelerine rağmen devletin tahsil edemediği vergi gelirleri toplamı 31.12.2023 tarihinde 874 milyar TL’ye, 31.03.2024 tarihi itibarıyla da 1 trilyon 25 milyar 660 milyon TL’ye çıktı. 31.03.2024 tarihi itibarıyla vergi türlerine göre tahsilat/tahakkuk oranlarını ve tahsil edilemeyen vergi tutarlarını gösteren tablo yan tarafta yer almaktadır.

Tabloda yer alan tahsil edilemeyen vergi gelirleri toplamı ve dahilde alınan Katma Değer Vergisi ile Gelir Vergisi’nde yaşanan tahsilat sorununu aşmak için, vergi müfettişleri tarafından tahsilatı hızlandırma çalışmaları yapılmıştı. Bu çalışmalara rağmen; tahsil edilemeyen vergi gelirleri toplamının yükseldiğini görüyoruz.

TAHSİLAT AKLA GELDİ

Türkiye çok garip bir ülke. Ülkede seçim var ise ne vergi incelemesi yapılıyor, ne de vergi tahsilatı konusunda çaba sarf ediliyor. Geçen yıl mayıs ayında yapılan Milletvekilliği Genel Seçimi ve ikinci tura kalan Cumhurbaşkanlığı seçiminin de etkisiyle, hem vergi inceleme oranı hem de tahsilat/tahakkuk oranı ciddi düşüş kaydetti. Mükellefler bu kez yerel seçimin yapılacak olmasından faydalandılar. Borçlu mükelleflere 01.04.2024 tarihinden itibaren dokunulmaya başlandı.

Elektronik haciz (e-haciz), kamuya olan vergi veya Sosyal Güvenlik Kurumu borcundan dolayı elektronik ortamda maaş ya da banka hesabınızda bulunan para, altın, döviz gibi mal varlığına el konulması işlemidir.

Yerel seçimlerin ardından ilk 3 ayda bütçe açığı 513 milyar TL’ye çıkınca ve tahsil edilemeyen vergi gelirleri toplamı 1 trilyon TL’yi aşınca, borcunu ödemeyen mükelleflere yoğun bir e-haciz bombardımanı gerçekleşti.

KONTROL EDİLMELİ

Mükelleflerin banka hesaplarına uygulanan e-haciz işlemlerinin mükelleflerin ciddi mağduriyetlerine neden olunduğu da bir gerçektir. Her şeyden önce ödeme emri tebliğ edilip borç kesinleşmeden e-haciz işleminin yapılmaması gerekmektedir. E-haciz işlemi uygulamadan önce mükelleflerin mahsup, düzeltme ve tecil-terkin taleplerinin bulunup bulunmadığının, 6183 sayılı Kanun kapsamında tecil-taksitlendirme taleplerinin bulunup bulunmadığı, mükelleflerin yapılandırma yasaları çerçevesinde yaptıkları ödemeler ile ilgili şartları ihlal edip etmedikleri, ödeme emrine karşı yargıya gidilmiş ise yürütmeyi durdurma talebinin olup olmadığı ve borçlu olduğu iddia edilen mükelleflerin vergi dairesi kayıtlarında emanet hesaplarda bir parasının bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir. Özellikle banka kredisi ile yaşayan milyonlarca mükellef olduğu dikkate alındığında; yanlış bir e-haciz işleminin kredilerin geri çağırılması ve mükelleflerin batmasına neden olma ihtimali göz ardı edilmemelidir.

1 trilyon TL’yi aşıyor

Geçen yazdan bu yana yapılan tahsilatı hızlandırma çalışmalarına ve vergi mükelleflerinin vergileri ödemeyip, ödenmesi gereken vergiyi kredi olarak kullanmalarını önlemek için 14.11.2023 tarihinden itibaren aylık gecikme zammı oranının %3.50’ye çıkartılması etkili olmadı. Tahsil edilemeyen vergi gelirleri toplamı 3 ayda 874 milyar TL’den 1 trilyon 25 milyar 660 milyon TL’ye çıktı. Bu artışta yıllık Gelir Vergisi beyannamelerinin tahakkuklarının martta yapılıp ödemenin 5 Nisan 2024’e sarkmasının da küçük bir etki yaptığının altını çizelim. Devletin tahsil edemediği vergi tutarının 31.03.2024 tarihinde 1 trilyon 25 milyar 660 milyon TL olarak gözükmesine rağmen bu tutarın yaklaşık 400 milyar TL’sinin fiktif ve hiçbir surette tahsil edilemeyeceğini de hatırlatmak isterim. Tahsil zaman aşımı süresinin 5 yıl olduğu ülkemizde hâlâ 35 yıl önceki alacakların canlı tutulmaya çalışılması yanlıştır. Fiktif alacakların canlı tutulması, vergi idaresinin gerçek tahsilat performansının görülmesini de engellemektedir.

Uygulama mağduriyet yaratıyor

Uygulamada ödeme emri gönderilmeden e-haciz yapıldığı, bankalarla imzalanan e-haciz uygulama protokollerine rağmen bloke edilen paraların vergi dairesi hesaplarına geçmesinin çok uzun sürdüğü ve sadece 1 gün geçerli olması gereken e-haciz işleminin hesaplarda sürekli haciz şeklinde gözükmesi ciddi mağduriyetler yaratmaktadır. Tatbik edilen elektronik hacizler, o anda borçlu mükellefin banka hesabında mevcut bir mevduatının olup olmaması ile sınırlıdır. Sonsuza kadar mükellefin banka hesabında e-haciz devam edemez. Nedim Türkmen

https://www.sozcu.com.tr/vergisini-odemeyene-e-haciz-yagiyor-p43726

*  Yabancı Kaynakları Öz Kaynakları Aşan Mükellefler Finansman Gider Kısıtlamasına Tabidir.

* Vergi Usul Kanununun 262. Maddesine Göre Yatırımın Maliyetine Eklenen giderler Finansman Gider Kısıtlaması Kapsamı Dışındadırlar. ( Damga Vergisi , Harçlar, Noter, Tapu, Mahkeme, Değer Tespiti, Danışmanlık, Komisyon Ve İlan Giderleri, BSMV)

*  Teminat Mektubu Komisyonları, Tahvil İhracı İle İlgili Olarak Yapılan Baskı Ve Benzeri Giderler İle İpotek Masrafları Gibi Herhangi Bir Yabancı Kaynak Kullanımına Bağlı Olmaksızın Yapılan Giderlerin Gider Kısıtlamasına Konu Edilmesi Söz Konusu Değildir. Aynı Şekilde Bir Finansman Gideri Olmayıp Finansman Geliri Azalması Niteliğinde Olan Erken Ödeme İskontoları Veya Peşin Ödeme İskontoları Da Finansman Gider Kısıtlaması Kapsamı Dışındadır. 

* Her Bir Geçici Vergilendirme Döneminin Son Günü İtibarıyla Finansman Gider Kısıtlaması Öncesi Vergi Usul Kanununa Göre Çıkaracakları Bilanço Esas Alınmak Suretiyle Öz Kaynak Ve Yabancı Kaynak Mukayesesi Yaparak Finansman Gider Kısıtlamasına Tabi Olup Olmayacaklarını Tespit Edilir.

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

221 seri No.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin “Binek Otomobillerinin Amortismanları ve Giderleri” başlıklı bölümünde binek otomobiller için amortisman ayrılabilmesi için aşağıdaki açıklamalarda bulunmuştur:

· Öteden beri faaliyette bulunan serbest meslek erbabı, işlerinde kullandıkları halde envanterlerine dahil etmedikleri binek otomobillerini maliyet bedeli ile envanterlerine dahil edebileceklerdir. Maliyet bedelinin tespit edilememesi veya bilinmemesi halinde binek otomobilleri, mükellefler tarafından alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile envantere dahil edilecektir.

· Bu şekilde envantere dahil edilecek binek otomobillerin maliyet bedeli veya alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedelinden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma tarihine kadar ayrılması gereken amortisman tutarlarının indirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla amortisman süresinin başlangıcı binek otomobilinin iktisap edildiği tarih olacaktır. Amortisman süresi dolmamış ise kalan süre için amortisman ayrılabilecektir.

Burak CANPOLAT

Vergi Müfettişi - Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı İstanbul Sektorel Denetim Daire Baskanlığı

Linkedin paylaşımından Alınıt yapılmıştır.

Aksi bir karar alınmadığı sürece 2024/2. Geçici Vergi Döneminden itibaren Geçici Vergi Dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapılacak olup, 2024 Hesap Döneminden itibaren pasif parasal olmayan kıymetlerin enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan enflasyon zararı "658 Enflasyon Düzeltmesi Zararları" hesabında izlenir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi kapsamında yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan enflasyon düzeltmesi zararları, 18 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Tebliği'nde açıklanan "finansman giderleri" arasında yer almadığından, enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan zararların finansman gider kısıtlaması hesabında dikkate alınması söz konusu değildir. (11.11.2022 - E-62030549-125[11-2021/]-1317755 Özelge)

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

✅ 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun 18. maddesi gereğince, 10 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde çalışan sayısının en az %5’i oranında stajyer çalıştırmaları kanunen bir yükümlülüktür.

✅ Bu bağlamda öğrencilerin stajyer olarak değerlendirilebilmesi için sigortalarının okulları tarafından yapılması gerekmektedir.

✅ Cezası; Stajyer çalıştırma yükümlülüğüne aykırılık halinde ise 3308 sayılı Kanunun 24. maddesine göre;

✔️”10 ve daha fazla personel çalıştıran ve çırak çalıştırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay asgari ücretin net tutarının 1/3'ü (2024 yılı için 5.667,37 TL) nispetinde,

✔️20 ve daha fazla personel çalıştırılması halinde 2/3'ü nispetinde (2024 yılında 11.334,74 TL) Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler."

Orhan Kotan

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Başmüfettişi

Linkedin paylaşımından Alıntı yapılmıştır.

Bir mamul üretimi olarak görülmesi gereken özel inşaat üretiminde, üretim maliyetinin bir unsuru niteliğine dönüşen arsa payı maliyetinin, inşaat maliyetine yüklenmesi gerekmektedir.

İnşaat yapmak üzere satın alınan arazilerin maddi duran varlık olarak "250 Arazi ve Arsalar" hesabında kayıtlara alınması ancak, giderlerin yansıtma hesapları aracılığıyla üretim hesaplarına aktarma işleminde "250 Arazi ve Arsalar" hesabından "151 Yarı Mamuller- Üretim" hesabına aktarılması gerekmektedir.

Arsa için inşaat yapı ruhsatı alınması tek başına "150 İlk Madde ve Malzeme" hesabında izlenmesini gerektirmez.  "150 İlk Madde ve Malzeme" ve "250 Arazi ve Arsalar" hesapları farklı şekillerde enflasyon düzeltmesine tabidir.( 20.04.2005 - 017665 Sayılı Özelge)

Toplulaştırılmış yöntemler kullanılarak düzeltilebilecek parasal olmayan kıymetler, stoklarla sınırlıdır. bu durumda 250 Arazi ve Arsalar Hesabı stok mahiyetinde olmadığından Toplulaştırmış Yöntem Uygulanamaz ve gerçek yöntemle enflasyon düzeltmesi yapılması gerekir.

Boş arsa ve araziler amortismana tabi değildir.

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

TÜFE On İki Aylık Ortalamalara Göre Kira Artış Oranı:%59,64 (MAYIS 2024  döneminde yapılacak kira artışı için TÜİK'in NİSAN 2024 TÜFE verisi kullanılmaktadır.)

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), nisan ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici fiyatı endeksindeki (TÜFE) değişim 2024 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 3,18, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 18,72, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 69,80 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 59,64 olarak gerçekleşti.

Mevcut Kira Bedeli: 100.000,00 TL

Kira Artışı Yapılacak Ay: Mayıs 2024

TÜFE Kira Artış Oranı: %59,64 (Mayıs 2024 döneminde yapılacak kira artışı için TÜİK'in Nisan 2024 TÜFE verisi kullanılmaktadır.)

Kira Artış Tutarı: 59.640,00 TL

Aylık Yeni Kira Tutarı: 159.640,00 TL

Yıllık Yeni Kira Tutarı: 1.915.680,00 TL

ÖNEMLİ BİLGİ: Kira artışı hesaplamalarında yasaya uygun olarak TÜİK'in açıkladığı TÜFE ve Yİ-ÜFE verilerinin 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı kullanılmaktadır. Halk arasında sıklıkla karşılaşılan, aylık veya yıllık değişim oranları kullanılarak yapılan hesaplamalar kanuna aykırıdır.

I. Durum:
İşçinin emekliliği hak etmesi ve iş akdini emeklilik nedeniyle feshetmesi halinde ihbar tazminatı talep edemez. Bu durum işveren içinde geçelidir. İşveren işçiden bildirim süresince çalışmasını veya ihbar tazminatı ödemesini talep edemez.

II. Durum:
İşçinin emeklilik nedeniyle iş akdini feshetmesi ve sonrasında aynı işyerinde çalışmaya başlaması halinde emeklilik sonrasında bildirim zorunluluğu olacak şekilde işveren işçinin iş akdini feshedecek ise bildirim süresince çalıştırır ya da ihbar tazminatı öder. İşçi feshedecek ise bildirim süresi zorunlu olduğu için kıdemine göre 2-8 hafta arasında çalışması gerekir. Aksi durumda ihbar tazminatı öder.

III. Durum
İşçinin emeklilik sonrasında başka bir işyerinde çalışmaya başlaması halinde ise sözleşmeye deneme süresi konulmuş ise bu sürelerde iş akdi her iki taraf için bildirimsiz ve ihbar tazminatsız feshedilebilir. Deneme süresi yoksa veya bittiğinde (bildirim süresi zorunlu olacak şekilde iş akdi feshedilecek ise) işveren veya işçinin bildirim süresi zorunluluğu doğar. Aksi durumda ihbar tazminatı gündeme gelecektir.

IV. Durum:
İşveren veya işçinin emeklilik sonrası çalışması için haklı nedenle feshi halinde işveren veya işçi iş akdini direkt beklemeksizin feshedebileceği için ihbar tazminatı gündeme gelmeyecektir.

Murat Delip

İş Hukuku | Bordrolama | İK Teknolojileri | Kişisel Gelişim