Ülkemizde eski SSK yeni 4/A’ya tabi olarak çalışan sayısı 18.372.784 kişidir. Ancak tamamı gerçek anlamda sigortalı değil yani bu kişiler zorunlu sigortalılık kapsamında değildirler.
Çırak 257.118
Yurtdışı Topluluk 11.404
Tarım (4a-2925) 16.615
Diğer sigortalılar 315.559
Stajyer ve Kursiyerler 981.887 olmak üzere;
Toplam 1.582.583 kişi zorunlu sigortalılık kapsamında değildirler.
Zorunlu sigortalılık kapsamında çalışan sayısı 16.790.201 kişidir. Bu kişiler adına yatırılan primler emekli aylıklarını belirliyor.
Ülkemizde zorunlu sigortalılık kapsamı dışında olanlar asgari ücret üzerinden değerlendiriliyor. Bu kişilerin sayısı 1.582.583 kişi ayrıca zorunlu sigortalı olanların da yaklaşık %50’si asgari ücret ve asgari ücrete çok yakın ücretle çalışan kişilerdir. 8.395.100 kişi yaklaşık asgari ücretle çalışıyor ya da asgari ücretle bildiriliyor, diğer sigortalıları da eklediğimizde 18 milyon 372 bin 784 sigortalının yaklaşık 9 milyon 977.683’ü asgari ücretli ya da asgari ücrete çok yakın ücretle çalışanlardır.
Bu nedenle ülkemizde asgari ücret çok yakından takip ediliyor. Asgari ücret mesleğe giriş ücreti, tecrübe kazanana kadar kısa süreliğine ödenmesi gereken bir ücret olmasına rağmen ülkemizde asgari ücret ortalama bir ücret haline gelmiştir, çalışanların %50’sinden fazlası asgari ücretle çalışmakta. Avrupa’da asgari ücretle çalışma oranı %3-%5’ler civarındadır.
Asgari ücret zammı aynı zamanda diğer ücret artışlarını da çok yakından ilgilendiriyor. Asgari ücret 17.000TL’dir. 2025’de asgari ücretin 21.250- 22.000TL bandında olmasını öngörüyorum.
Asgari ücrete yapılacak zammın maliyetini işveren karşılar, yani devletin kasanından para çıkmaz aksine asgari ücret arttıkça devletin geliri artar.
Asgari ücretin işverene maliyeti 23.502 TL’dir. Asgari ücret belirlenirken maliyeti bir miktar düşürülebilir aradaki fark çalışanın ücretine eklenebilir. Bu durumda oransal artış dışında seyyanen artış yapılmış olur.
Asgari ücretin ortalama bir ücret olduğunu düşündüğünüzde 30.000TL’nin altında bir ücretle yaşamak mümkün değildir.
Yasalarımıza göre asgari ücretin altında maaş olmaz, ancak asgari ücretin üzerinde aylık alanlara asgari ücret zammı kadar zam yapma zorunluğu yoktur, bu nedenle diğer ücretler asgari ücret ile aynı oranda artmıyor, asgari ücretli çalışan sayısı her asgari ücret artışı sonrasında artıyor.
Bizim tartışmamız gerek konu:
Neden bu kadar çok asgari ücretli çalışan var,
Asgari ücretli sayısı nasıl azaltılabilir
Diğer ücretler nasıl attırılabilir
Ortalama ücretleri arttırarak refah seviyesini nasıl yükseltebiliriz,
Asgari ücreti tartışma konusu olmaktan nasıl çıkartılabiliriz.
Örneğin;
Süre belirlenebilir, ilk çalışmaya başladığı günden itibaren altı ay, bir yıl bu süre meslekte tecrübe süresi olabilir bu sürede asgari ücret bir miktar düşük tutulabilir, iş bulma imkanı arttırılır.
Aynı meslekte prim gün sayısı Aynı meslekte prim gün sayısı baz alınarak ücretler belirlenebilir. Yeni işe yeni başlayanla 10 yıl, 15 yıl çalışması olan aynı asgari ücretle çalışamaz.
Kayıt dışı çalışmanın önüne geçilir; Primlerin değeri maaş ve emekli aylığının belirlenmesinde önemli bir faktör olur ise kayıt dışılığın önüne geçilir.
Gerçek maaşlardan bildirim, Bu durumda gerçek maaş üzerinden sigorta bildirimleri yapılır, bu kişiler emekli olduklarında en azından ortalama bir emekli aylığı alabilirler. Aksi halde böyle giderse çalışanlar, çalıştığı sürece yoksul emekli olduğunda daha da yoksul olurlar.
Gelelim Emekli Aylıklarına;
Ülkemizde en son yayınlanan SGK verilerine göre 11 milyon 826 bin 453 emekli var. Dul yetim aylıkları ile birlikte 15 milyon 619 bin 976 dosyada, 16 milyon 437 bin 571 kişiye emekli aylığı ve hak sahibi olarak ölüm aylığı ödeniyor.
Toplam 16 milyon 437 bin 571 kişiye aylık 245 milyar 897 milyon lira ödeme yapılıyor. Yani ülkemizde ortalama emekli aylığı aylık 14.959 TL’dir.Bakan Vedat IŞIKHAN ülkemizde emekliler sadece 12.500TL emekli aylığı almıyor, 50 bin alda var, 60 bin alanda 80 bin alanda var dedi.
Peki oranları kaç! Ülkemizde asgari ücretin üzerinde emekli aylığı alanların oranı %25! Başka bir ifade ile emeklilerin %75’i asgari ücretin altında emekli aylığı alıyor.
Tüm emeklilerin ortalamasını aldığımızda ortalama emekli aylığı 14.959TL!
Emeklilere seyyanen zam yapılmadan, oransal bir enflasyon farkının verilmesinin çokta bir anlamı yok! Çünkü emekli aylıkları alım değerini yitirdi. Emekli aylığı hesaplama sistemi ve TÜİK enflasyonu oranında yapılan artışlar emekli aylıklarının değerini mal ve hizmet fiyatları karşısında koruyamadı.
Ocak ayı geldiğinde memur ve memur emeklilerine %10- 11 SSK ve Bağ-Kur emeklilerine %15-16 arasında yapılacak artışlar yoksulluğu derinlemesine arttır.
Özgür ERDURSUNÇ
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
https://www.dunya.com/kose-yazisi/asgari-ucret-diger-ucretler-ve-emekli-ayliklari/751320