ÖZEL ŞARTLARI TAŞIYANLAR DAHA ERKEN EMEKLİ OLUR
Engelli çocuğuna bakan anneler, çalışma gücünün yüzde 60’ını kaybedenler, erken yaşlanma hastalığına yakalananlar, maden işçileri, TSK personeli ve gazeteciler gibi meslek sahipleri daha erken emekli olabiliyor.
Sosyal güvenlik sistemimizde emeklilik şartlarının sağlanmasında bazı özel durum ve mesleklere kolaylık sağlanır ve erken emeklilik hakkı doğar. Bu kişilerden birisi ağır engelli çocuğuna bakan annelerdir. Bunun dışında malullüğü sağlık kurulu raporuyla tespit edilen kişiler, erken yaşlananlar, yıpranmaya tabi çalışanlar erken emekli olabilirler. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedirler. Ancak yalnızca başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu olmak erken emeklilik hakkından yararlanmaya yetmemektedir. Bu durumdaki kadın sigortalıların bu haktan yararlanabilmeleri için çalışmaları veya isteğe bağlı sigortalı – iştirakçi olmaları gerekmektedir. Ağır engelli çocuğu bakım ihtiyacı nedeniyle çalışamayan kadın sigortalılar isteğe bağlı sigortalı olarak da erken emeklilik hakkından yararlanabilmektedir.
53 YAŞINDA MÜMKÜN
Bu durumdaki kadın sigortalılara sağlanan erken emeklilik hakkı ile 53 yaşında emekli olmak mümkündür. Daha önce hiç çalışması olmayan ve çocuğu 1 Ocak 2016 tarihinde “başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli” olduğu tespit edilen bir kadın sigortalı bu tarihte isteğe bağlı sigortalı olmuşsa, 9.000 gün ve 58 yaş şartıyla emekli olabilecektir. Bu durumdaki kadın sigortalının çalıştığı her yıl 360 yerine 450 gün olarak değerlendirileceği ve çalıştığı her bir yıl için emekliliğinden 90 gün indirileceği için; 25 yıl yerine 20 yıl çalışması ve 58 yaş yerine 53 yaşında emekli olması mümkündür.
MALULLER DE ERKEN OLUR
Çalışmaya başladıktan sonra yaşadığı bir rahatsızlık nedeniyle çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiği sağlık kurulu raporuyla tespit edilen maluller, erken emeklilik hakkına kavuşurlar. Ancak bunun için sağlık kurulu tarafından tespit edilmesi ve1.800 gün primi olması gerekmektedir. 5 yıl primi olmayanlara bağlanmaz.
BAKIMA MUHTAÇLAR
Hastanenin düzenlediği rapora göre kişinin malullük aylığı alıp alamayacağı tespit edilir. Raporda eğer sigortalının malul olmakla birlikte “başka birinin sürekli bakımına muhtaç” olduğu ibaresi de yer alırsa aylığının bağlanması için 1.800 gün primin olması yeterlidir. Ancak, bu yönde bir tespit bulunmuyorsa 10 yıllık sigortalılığının da bulunması gerekir.
ERKEN YAŞLANAN İÇİN YAŞ 55
Emeklilik konusunda bazı gruplara tanınan istisnalar söz konusudur. Malullüğü sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler, yıpranma payı uygulanan mesleklerde istihdam edilenler daha erken emekli olabilirler. İstisnaya tabi olan bir diğer grup ise “erken yaşlanan”lardır. Tıp literatüründe “Progeria” olarak isimlendirilen, halk arasında ise erken yaşlanma olarak bilinen hastalığa tutulanlar, 55 yaşını doldurmaları ve 5.400 gün prim ödemeleri şartıyla emekli olabilirler.
FİİLİ HİZMET GERİ ÇEKER
Sosyal güvenlik sistemi, bütün çalışanların çalışma koşullarının eşit olmadığını ve bazı sigortalıların ağır ve yıpratıcı şartlarda kabul ederek bu çalışanlara erken emeklilik hakkı tanımıştır.
Bu hak kapsamında çalıştıkları sürelere ayrıca ilave süreler eklenmekte ve bu süreyle orantılı olarak emeklilik yaşlarından eksiltme yapılmaktadır. Askeri personel, maden işçileri, itfaiyeciler, gazeteciler gibi meslek sahipleri daha erken emekli olabilir. Örneğin, madencilerin her bir yıllık çalışması 1,5 yıl olarak değerlendirilir. En yüksek yıpranma madencilere uygulanmaktadır. Polisler ve askerlerin bir yılları 450 gün, itfaiyecilerin 420 gün olarak değerlendirilmektedir. Okan Güray Bülbül
Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.